Lo Parpalhon dai Palhons

Lalin Montanhac

I èra un còup dins lai valaiai dai Palhons, sortit d'un òu, ua (una) jove tòra. 

Téia (tenia) a ua branca d'arbre. Fòrt. Malgrat ventes e tempiers. Era totjorn en plaça. Lai bèstiai si trufavan d'ela. Ela, quasi, la causa dai malurs de cadun. 

Si tanquèt. Immobila. Observèt lo mond. Cerquèt los amics. 

Alora s'escondèt pi se transformèt en baboa. Las autrai bèstiai creían que devendria coma un fir de sea, utilizable per los autres. Que se'n seria encalaia fins a Drap, o mai luènh encara, perdua, cu saup? Si perdre dins lai grand' vilai de la còsta plea (plena). Mas, non, demorèt. Quasi plus degun si socitava d'ela. Tan que faíia ren d'ombra als autres, vai. 

Mas un bèr jorn, un parpalhon espeliguèt. 

La lenga a ren d'òsses mas ne'n rompe. 

Un jorn se sentia espiritat de malenconia. Pensava als ancians qu'èran passats e qu'avian porgut laissar... Qué ? Rèsta d'ua vida de fach? 

Un autre se sentia l'ànima de l'eròi vivaroalpenc dai Palhons, l'escareasc Francés Fulcònis dich Lalin. Envèia de combatre las inegalitats, per lo drech dai pòbles a se governar. Ce que sonavan la democracia locala e dirècta. E lo respècte de la lenga, de la cultura, de lai gents, simplament. Coma ua man dubèrta sus la rotonda de Cantaron emb-ar fuèc de viure drech. 

Enfin d'autres jorns subrevivia, mas emb plasir. Calia ben manjar, far l'òrt, trabalhar, radobar de causai. Far lo trin de maijon.

La música de vida èra divèrsa, decebenta, trista, gaujosa tanben, estonanta, o apasimanta. 

Decidèt de trobar lo sens e secret de vida. Degun avia ua respòsta. Totun, cadun devia aver aquela question en ment, un jorn o l'autre. 

Lo sorelh semblava brilhar parier per tots mas èra filtrat per cadun segon ce qu'èra en la sieu tèsta. Mas de se'n aprochar de tròup, non. Faguèt mèfi de ren si cremar las alai. Just ar mitan, fach d'espèr.